ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΜΥΝΑΣ

   Η αλήθεια είναι ότι η ψυχαναλυτική θεωρία του Freud με βρίσκει σύμφωνη σε πολλά σημεία της και κυρίως όσον αφορά στη θεωρία της προσωπικότητας. Σ αυτή τη θεωρία η προσωπικότητα δομήθηκε και χωρίστηκε σε τρία μέρη δηλαδή στο Εκείνο, το Εγώ και το Υπερεγώ. Το Εκείνο ουσιαστικά αποτελεί το ασυνείδητο κομμάτι του ψυχισμού, είναι το ακαλλιέργητο και το πρωτόγονο με το οποίο γεννιέται ο άνθρωπος. Λειτουργεί σύμφωνα με την αρχή της ευχαρίστησης και το ένστικτο της καταστροφής. Το Εγώ αποτελεί το οργανωμένο μέρος της προσωπικότητας και λειτουργεί σύμφωνα με την αρχή της πραγματικότητας. Αναπτύσσεται από τη γέννηση του ατόμου και μετά  προσπαθώντας να συμμορφώσει τις ορμές του Εκείνου στις απαιτήσεις της πραγματικότητας.Το Υπερεγώ περιλαμβάνει τις ηθικές και κοινωνικές αξίες και στοχεύει στην τελειότητα. Αναπτύσσεται στα πρώτα χρόνια της ζωής κατά τη διάρκεια του οιδιπόδειου συμπλέγματος και ολοκληρώνεται σε ώριμη ηλικία. Όταν υπάρχει αρμονική συνεργασία ανάμεσα στα τρία αυτά μέρη τότε το άτομο είναι  καλά προσαρμοσμένο ενώ αν η ισορροπία διαταραχθεί τότε υπάρχει δυσπροσαρμοστικότητα. Ουσιαστικά για να αποφύγει το Εγώ το άγχος αναπτύσσει διάφορους μηχανισμούς άμυνας οι οποίοι είναι ασυνείδητοι και αυξάνουν την προσαρμοστικότητα του ανθρώπου. Το σίγουρο όμως είναι ότι για να μειωθεί το άγχος και να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα είναι αναγκαία η κατά πρόσωπο δράση και όχι η χρήση μηχανισμών που προσφέρουν προσωρινή ανακούφιση. Η χρήση τους θεωρείται φυσιολογική μόνο όταν δεν αποτελεί τον μοναδικό τρόπο αντιμετώπισης των δυσκολιών. Οι πιο συνηθισμένοι είναι οι εξής: 

 

Προβολή  όπου το άτομο αποδίδει σε άλλους τις μη αποδεκτές προσωπικές του επιθυμίες, τους κατηγορεί για τις δικές του αδυναμίες και τους προβάλλει τις αγχογόνες σκέψεις του. 

Εκλογίκευση όπου το άτομο βρίσκει λογικοφανείς δικαιολογίες για μη αποδεκτές συμπεριφορές κίνητρα ή συναισθήματα.

Απώθηση όπου το άτομο προσπαθεί να κρατήσει τις παρορμήσεις του Εκείνο, που είναι αντικρουόμενες στο Εγώ, μακριά από το συνειδητό. Μ αυτό τον τρόπο οι σκέψεις και τα κίνητρα  παραμένουν στο ασυνείδητο και σχεδόν πέφτουν σε λήθη.

Άρνηση όπου το άτομο αρνείται πως του έχουν συμβεί δυσάρεστα γεγονότα οπότε δεν αποδέχεται την πραγματικότητα.

Παλινδρόμηση όπου το άτομο υιοθετεί συμπεριφορές και συνήθειες που αντιστοιχούν σε μικρότερες ηλικίες κατά τις οποίες δεν αντιμετώπιζε τόσο άγχος.

Ταύτιση όπου το άτομο υιοθετεί τις σκέψεις, τις ιδέες και την συμπεριφορά ενός άλλου σημαντικού προσώπου, προκειμένου να ζήσει την επιτυχία που ανήκει σε εκείνο  και να μην έρθει αντιμέτωπο με την δική του ανεπάρκεια.